LOGEN van HOUT

"[...] Wij geven hier de beschrijving van eenen dergelijken toestel, die in de beroemde pianoforte-fabriek van Streicher te Weenen met het beste gevolg in gebruik is.

Fig. 1202 vertoont eene doorsnede van dat gedeelte des gebouws, dat de twee afdeelingen voor het stoomen van het hout en voor het drogen bevat.

De stoomkist a (hier in den geopenden toestand van voren gezien) heeft 12 voet 6 duim lengte, 6 voet hoogte en 5 voet breedte; hij bestaat uit 3 duims vuren platen en wordt door eenige ijzeren banden, die met schroeven kunnen worden aangezet, zamengehouden.

De bodems worden met schroeven, die van de zijwanden uitsteken, door middel van vleugelmoeren, vast aangedrukt, en, om de vereischte stoomdigte sluiting te verkrijgen, wordt er van rondom eene uit werk gedraaide streng tusschen gelegd.

De bovenwand van de kist heeft eene kraan b, en eenen in de kist gaanden thermometer 0. Van onderen, digt bij den bodem, begeeft zich de met eene kraan voorziene stoompij e in de kist.

Het uit te loogen hout wordt, zonder tusschenruimten, digt opeen er ingezet, om van de ruimte zoo veel mogelijk gebruik te maken.

In de tweede ruimte bevindt zich vooreerst de in eenen oven gemetselde stoomketel de welks vuurplaats zich bij in de kelderruimte bevindt.

Het te drogen hout h h wordt op stellingen, doch, om beter te drogen, met tusschenruimten, ingelegd.

Ter verwarming van het droogvertrek dient een, in de figuur niet zigtbaar, slangvormig langs den vloer loopend, gemetseld en met dikke ijzeren platen bedekt kanaal, waarvan de vuurplaats zich bij g bevindt.

Om den aftogt der vochtige lucht gemakkelijker te maken, is in den achterwand, even onder het gewelfde dak, eene opening aangebracht, dat door een kanaal met den schoorsteen gemeenschap heeft, terwijl van onderen in de naar de droogplaats voerende deur eene opening is, door welke de buitenlucht binnentreedt, en zoo eene gestadige trekking onderhoudt.

Volgens de mededeeling van Streicher, moet het stoomen ongeveer 80 uren, dus meer dan drie dagen, onafgebroken worden voortgezet, na wel ken tijd het afloopende water geheel helder, doch nog niet volkomen kleurloos is.

Na de volbrachte strooming wordt het hout of eerst in de opene lucht, en eerst later in het drooghuis, of ook terstond in dit laatste gedroogd.

Het trekt dan geheel niet meer krom, verkrijgt ook zelden scheuren, die men daarenboven zeker kan vermijden, door op de dwarseinden van het hout papier te lijmen.

In de eerste dagen mag de warmte van het droogvertrek niet boven de 20-30° B. stijgen; later kan zij gerust tot op 50—-60° worden gebracht.

De kleur van alle houtsoorten wordt door het uitloogen veel donkerder; zoo wordt dennenhout bruinachtig geel, perenboomenhout roodachtig bruin, ahorn roodachtig, mahonie donkerrood, beukenhout bruin, eikenhout roetbruin, noteboomenhout zwartbruin, kersenhoomenhout donkerrood, en deze verdonkering strekt zich zelfs bij zware planken door de geheele dikte uit.

Waarschijnlijk is deze donkere kleur meer aan de hooge temperatuur, welke bij het drogen is gebezigd, dan aan de inwerking van den stoom toe te schrijven.

Volgens de door Streicher met verschillende houtsoorten in het werk gestelde proefnemingen, verkregen allen door de uitlooging en droging meerdere vastheid, zoodat de tot het afbreken van zulke houtsoorten vereischte kracht tot die van niet uitgeloogde zich gemiddeld verhield als 122: 100.

Proeven omtrent de gewigts- en ruimtetoeneming bij het 23 uur lang in het water liggen gaven insgelijks zeer gunstige resultaten, doordien b. v. uitgeloogd vruchtenhout ongeveer 9 pct., onuitgeloogd daarentegen 13% pct. in gewigt toenam.

Andere methoden, om aan het hout zijn sap te onttrekken, b. v. door koking met water, door persing, door gewelddadige doordrijving van lucht, gaan wij met stilzwijgen voorbij, daar zij deels minder werkzaam, deels omslagtiger en dus kostbaarder zijn." Technologisch woordenboek, of volledige handleiding voor alle ..., Volume 3, 1862, p. 1840-1841